Rus dili diğer bir çok dilden farklı olarak gramer yapısı itibariyle cinslere ayrılmış bir dildir. Rus dilinde eril cins, dişi cins ve orta cins olmak üzere üç adet ayrı cins bulunmaktadır. Kelimelerin cinsi kelime sonunda bulunan harfe göre belirlenmektedir. Rus dili gramer yapısı itibariyle cinslere dayalı bir dil olduğu için gramer kuralları da kelimelerin ait oldukları cinslerin etrafında şekillenmiştir.
Rus dili gramer kurallarının zorluğunun yanı sıra bu kurallar içerisinde bulunan istisnai durumlar sebebiyle de Rusçayı öğrenen bireyleri zorlamaktadır. Bahsedilen istisnai durumlardan bir tanesi de ismin cinsini belirlemede ortaya çıkan istisnai durumdur. Rusça bir kelimenin sonunda eğer ь (yumuşatma işareti) var ise kelimenin cinsini belirlemek zorlaşmaktadır. Tabi ki ь (yumuşatma işareti) işaretinin kelime sonunda bulunduğu durumlarda kelime cinsi belirlenirken var olan ip uçları bulunmaktadır. Fakat bu her zaman geçerli olmamaktadır. Bu yüzden Rus dili öğreniminde bu türdeki kelimelerin cinslerini belirleme ihtiyacı doğmaktadır.
Hazırlamış olduğumuz sözlükte Rus dilindeki ь (yumuşatma işareti) işareti ile biten isimlerin cinsleri belirlenmiş bir şekilde verilmiş, Türkçe açıklamaları yazılmış ve aynı zamanda bu kelimelerin Rusça'nın gramer kurallarının temelini oluşturan ismin hallerinde hangi ekleri aldıkları, kelime içerisinde vurguların nereye koyulduğu istisnai durumlarla birlikte tablolar halinde gösterilmiştir.
Sözlük iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde ь (yumuşatma işareti) işareti ile biten eril cins isimler, bu isimlerin anlamları ve isim hallerinde aldıkları ekler vurgularıyla birlikte verilmiştir. İkinci bölümde ise yine ь (yumuşatma işareti) işareti ile biten dişi cins isimler, bu isimlerin anlamları ve isim hallerinde aldıkları ekler vurgularıyla birlikte gösterilmiştir.
Yapmış olduğumuz çalışmada eril cins kelimelerden 662 adet, dişi cinsten 2251 adet olmak üzere toplam 2913 kelimenin anlamları, vurguları, isim hallerinde uğramış olduğu değişimler gösterilmiştir. Aynı zamanda gösterilmiş olan kelimelerin yapısal ve kullanım özellikleri de dipnotlarla belirtilmiştir:
1* В профессиональной речи используется другое склонение
(profesyonel bir konuşmada bu kelimenin diğer çekimi kullanılır)
²* Встречается также другой вариант склонения
(kelimenin aynı zamanda farklı bir çekimiyle de karşılaşılmaktadır)
³* — нет мн. числа (çoğul hali yoktur)
4* Встречается также устаревающий вариант склонения
(aynı zamanda eski bir çekimi ile de karşılaşılmaktadır)
5* Формы мн. ч. предположительны или неупотребимы
(çoğul haldeki formları kullanılmaz ya da varsayımsaldır)
6*Встречается также вариант склонения для ж. рода
(bu şekildeki bir çekim dişi cins için bulunur.)
7*В знач. «мех животного» встречается другой вид склонения
(hayvan kürkü anlamındaki kullanımında farklı bir tür çekimle karşılaşılmaktadır)
8* Чаще встречается этот вариант склонения
(bu kullanımla daha sık karşılaşılmaktadır)
9*Встречается также профессиональный. (мед.) вариант склонения
(tıp alanındaki profesyonel çekimiyle de karşılaşılmaktadır)
10*Встречается также другой вариант ударения
(farklı türdeki bir vurguyla da karşılaşılmaktadır)
11*Встерается также вариант для одушевлённых
(canlılar için de bu çekim ile karşılaşılmaktadır)
Hazırlamış olduğumuz sözlük isim cinslerini belirlemede yaşanılan sıkıntıyı gidermeye yöneliktir. Bunun yanı sıra tablolarda gösterilen vurgular ve ismin halleri vasıtasıyla Rus dilinin gramer yapısı daha pratik bir şekilde kavranabilmektedir. çalışmamızın ülkemizde sözlük alanında var olan boşluğu dolduracağını ümit etmekteyiz.
Kullanıcı Yorumları